Egzama, diğer adı ile dermatit, en yaygın ve bilinen cilt hastalıklarından biridir. Bu kadar yaygın olmasına rağmen, tıp tarihinde egzamaya karşı kesin bir tedavi şekli hala bulunamamıştır. Egzama, cildin vücuttan veya çevresel faktörlerden kaynaklanan bir tepkisidir. Ciltte son derece rahatsız edici ve şiddetli bir kaşıntı hissi oluşturur. Kaşıma nedeniyle deri daha da çatlayarak enfeksiyonlara açık hale gelir. Egzamanın birçok farklı türü olmasına rağmen, en bilineni "atopik dermatit" olarak bilinen türüdür. Bu türün kalıtsal olduğu düşünülmektedir.

Ciltte oluşan egzama, cildi tahriş eden maddelerden veya nedenlerden kaynaklanır. Egzama bazen temastan kaynaklanabilir. Cildin sabun, deterjan, şampuan, dezenfektan, çamaşır suyu gibi maddelere verdiği bir tür tepkidir. Bazı hassas ciltler, bu maddelerle sürekli temas halinde olmasalar bile, bu tür maddeler cildi kurutma ve doğal yağını alma özelliğine sahip olduğundan egzama, kaşıntı, kuruluk ve kızarıklık meydana getirir.

Alerjen maddeler de ciltte egzamaya neden olabilir. Bazı metaller de egzamaya yol açar. Özellikle çocukluk döneminde ortaya çıkan egzama alerjen kaynaklıdır. Çocuklarda kendiliğinden geçebildiği gibi, ağır durumlarda yetişkinliğe kadar devam edebilir. Çocuklarda özellikle yumurta, süt, fıstık gibi yiyecek alerjileri egzamanın nedenleri arasında yer alır. Bunun dışında evde bulunan toz ve akarlar, evde beslenen kedi ve köpek gibi hayvanların üzerindeki bazı bakteriler de egzama sebepleri arasındadır.

Hava koşulları da egzamanın tetikleyicilerindendir. Özellikle kış mevsiminde ve soğuk havalarda ciltte egzama şikayetleri daha çok ortaya çıkar. Nemli havalar da egzamaya son derece kötü etki eder.

Egzamanın bazı türleri anne veya babadan genetik olarak aktarılmaktadır. Egzamanın genlerdeki rolü %80 gibi büyük bir orana sahiptir. Vücut egzamaya genetik olarak yatkın olunca çevresel faktörler de ciltte egzama oluşumunu destekler.

Egzama oluşumunda bağışıklık sisteminin zayıf olmasının çok büyük bir rolü bulunmaktadır. Özellikle atopik dermatitte, vücutta sitokin seviyesinin yüksek olması etkilidir. Sitokinler, bağışıklık sistemi hücreleri tarafından salgılanan proteinlerdir ve sitokin seviyesi yükseldiğinde egzama tetiklenir.

Günümüz şartlarında maalesef stres, insanın en büyük düşmanlarından biridir. Endişeli bir ruh hali, fiziksel olarak pek çok sıkıntıya neden olabilir. Bunlardan biri de egzamadır. Vücudun stresten dolayı tehlikede olduğunu beyne iletmesi sonucu verilen bir reaksiyonla egzama oluşur.

Öncelikle koruma amaçlı tedavi için uzun ve sıcak banyo, sabun, deterjan, çamaşır suyu gibi tetikleyici faktörlerden uzak durarak, ani hava değişimlerine karşı cildi koruyarak tedbir alınması gereklidir. Bunun dışında egzama tamamen yok edilemeyen bir rahatsızlık olduğundan, doktorunuzun önereceği krem ve ilaçları düzenli kullanarak şikayetlerinizi azaltmanız mümkündür. Ayrıca, düzenli nemlendirici kremler kullanarak cildin nem dengesini korumak da önemlidir. Sağlıklı beslenme ve stresten uzak durma da egzama belirtilerini hafifletebilir.